IPO, czyli zamrażarka pieniędzy dla inwestorów

W ostatnich ruszyły zapisy na PAK – kolejną dużą prywatyzację Skarbu Państwa. Cała oferta może być warta nawet 858 milionów złotych, a zainteresowanie inwestorów indywidualnych zapewne będzie spore.

Harmonogram oferty wygląda tak:

• Od 11 do 19 października – zapisy w transzy inwestorów indywidualnych (15% całej oferowanej puli akcji)
• W międzyczasie będzie tworzona księga popytu dla inwestorów instytucjonalnych (10 – 20 października)
• Od 23 do 25 października – zapisy w transzy inwestorów instytucjonalnych

Różnica między zapisami inwestorów indywidualnych a instytucjonalnych jest taka, że:

• inwestorzy indywidualni muszą zabezpieczyć całą gotówkę na wszystkie akcje, na które chcą się zapisać
• inwestorzy indywidualni zapisują się zawsze po najwyższej cenie z proponowanych widełek, nawet jeżeli ostateczna cena będzie niższa
• jeżeli dojdzie do redukcji zapisów lub obniżenia maksymalnej ceny, to inwestorzy indywidualni otrzymają zwrot pieniędzy po wielu dniach (kilka tygodni jak pokazuje praktyka) bez żadnych odsetek. W tym czasie pieniądze te leżą na rachunkach bankowych banków, które pośredniczą w oferowaniu akcji
• inwestorzy instytucjonalni podczas book-builidngu wystarczy, że zadeklarują, że chcą kupić akcje, nic nie muszą wpłacać – ich pieniądze cały czas pozostają na ich kontach
• inwestorzy instytucjonalni wpłacają  podczas zapisów dokładnie tyle pieniędzy za ile dostaną akcji

Zdaję sobie sprawę, że z punktu widzenia sprzedającego to inwestorzy instytucjonalni są ważniejsi. To oni przede wszystkim decydują o tym, czy cała oferta publiczna powiedzie się, czy nie i oczywiście w powyższym harmonogramie i procedurze nie ma żadnej sensacji. Tak było, jest i zapewne będzie.

Szkoda tylko, że jest to taki automat. Skoro tak się robi od zawsze, to z przyzwyczajenia stosuje się tę procedurę przy wszystkich kolejnych IPO. Czy ktoś się nad tym zastanowił, czy tak musi być?

A może by tak w ramach wyrównywania szans, ograniczania spekulacji i zmniejszania zlewarowania całego mechanizmu oferowania akcji, nakazać również instytucjom wpłatę środków w momencie budowania książki popytu, nie dając im żadnej pewności, że akcje otrzymają? Domyślam się, że żadna instytucja, podpierając się swoją niewiarygodną reputacją, nie zgodzi się na coś takiego. A przepraszam inwestor indywidualny to co?

Wiem, wiem, utopia, nierealne, itd. Szkoda tylko, że to przyzwyczajenie, ten automat, że tak się robiło i będzie robić, powoduje, że duży może jedynie zadeklarować, a Ty drogi inwestorze indywidualny musisz gotówkę na wiele dni zamrozić.